Dzieje hokeja na trawie na świecie

 Starożytność

 „Hokej na trawie może się poszczycić starożytnym rodowodem. Gra ta liczy sobie około 5000 lat.

 Antyczny hokej daleki był od jego współczesnego kształtu. Ale w literaturze angielskiej i niemieckiej, a także rosyjskiej mówi się o zabawach ze zagiętymi kijami i okrągłymi przedmiotami podobnymi do piłek, na terenach położonych u stóp Himalajów, obecnie znajdujących się w granicach Pakistanu i Afganistanu. Było to przeszło 4000 lat przed naszą erą. Świadczą o tym zapiski z okresu panowania królów Mohenjo- Dara i Harappa.

  Bardziej szczegółowe dane dotrwały do dzisiejszych czasów w Chinach. W 2697 roku p.n.e. uprawiano na dworze cesarza Huang- Ti grę zwaną „Tsu- Ku” przy pomocy zagiętych lasek i piłek. Wyrabiała ona siłę, szybkość i zwinność i dlatego stanowi część wyszkolenia bojowego żołnierzy. Okres jej największej popularności to lata 616- 906 (rząd dynastii Tang).

  Także w starożytnych Chinach grupa etniczna Daur uprawiała grę zwaną bayikao. Jej reguły były podobne do obowiązujących dzisiaj.

 Bardzo konkretny dowód długowieczności hokeja na trawie pozostawili nasi przodkowie w Egipcie. Na ścianach grobowca Beni Hasana w dolinie Nilu znajduje się sześć czytelnych rysunków przedstawiających różne gry sportowe. Ustalono, że pochodzą one z roku 2000 przed naszą erą. Na ścianie grobowca księcia (następcy tronu) Kheti z XI dynastii oznaczonego numerem 16 znajduje się rysunek dwóch mężczyzn stojących na przeciw siebie i krzyżujących zaokrąglone laski na piłce. Jest to więc typowy element do dzisiaj obowiązujący w hokeju zagrywki.

Rysunek na ścianie egipskiego grobowca Beni Hasana. Pierwszy, do dzisiaj zachowany materialny dokument starożytnego rodowodu hokeja na trawie.

Źródło: A. Karwacki, Hokej na trawie historia bez tajemnic…, s. 22 .

 Pozostając przy Egipcie dodać trzeba, że tamtejsi fellachowe jeszcze obecnie uprawiają specyficzną odmianę hokeja na trawie. Posługują się mianowicie kijami ze zgiętych gałęzi palmowych, które nazywają hocksha. Piłkę zastępuje drewniana kula. W Egipcie nazywają ją dahwa, a północno- afrykańskie plemiona Arabów tephu” [2] .

 W starożytnej Persji znana była odmiana hokej na koniach zwana trohugan, a więc poprzedniczka dzisiejszego polo. Uważa się ją za początek wszystkich gier. Przemianowaną ją później na „piesze polo".

 „Usportowiona starożytna Grecja nie pozostała w tyle. W tej południowej części Europy uprawiano kereziton (lub kerefizentes). Znakomity dowód jej podobieństwa do współczesnego hokeja na trawie udostępniono światu stosunkowo niedawno, bo w roku 1992. Czyszcząc placyk przed swym warsztatem tuż przy starej, miejskiej ścianie, jego właściciel natknął się na rysunki (płaskorzeźby). Pierwszy przedstawia ludzi grających w piłkę, wojowników z psem i kota. Na drugim rysunku znajduje się sześciu mężczyzn.” [3] Dwóch z nich trzyma laski mając zamiar zagrać znajdującą się między nimi piłkę. Czterech pozostałych czeka na rozwój wydarzeń. Rysunki ateńskie wykonano w roku 490 p.n.e.

Typowa hokejowa zagrywka uwieczniona na ścianie muru obronnego w Atenach

 Źródło: A. Karwacki „Hokej na trawie historia bez tajemnic” str. 26

 Rzymianie gry podobne do hokeja poznali w Grecji. Od Greków przejęli grę zwaną „Paganica”, a następnie podbijając nowe terytoria i państwa spowodowali rozprzestrzenienie się tej gry w Europie.

Czasy nowożytne

 Europa

 Z początkiem epoki nowożytnej, wraz z nadejściem średniowiecza gry ludowe mimo całej swej powszechności i atrakcyjności zanikły lub zachowały tylko lokalny zasięg. Spadek znaczenia wychowania fizycznego i gier był następstwem innego podejścia do problemów wychowania młodzieży. Główny nurt wychowania wyznaczał Kościół i religia. W tych czasach przygotowanie rycerskie i ascetyczny tryb życia dominowały w wychowaniu młodego pokolenia.

 Źródłem informacji o istnieniu hokeja na trawie w początkach ery nowożytnej jest dzieło Marka Waleriusza Marcjalisa „Epigramy”. „W drugiej połowie I w. n.e. pisał epigramy na różne sytuacje. Jednym z licznych tematów były opisy igrzysk z czasów Domicjana . W „Epigramach” znalazły się również opisy gry w piłkę z użyciem lasek.”4

 Włosi posiadający liczne doświadczenia ze starożytności wcześnie powrócili do uprawiania gier, gimnastyki i nadawali im duże znaczenie dla zdrowia i ducha. W 1425  roku w Mantui powstała szkoła ćwiczeń fizycznych i szkoła nauczania różnych gier, w tym również podobnych do hokeja. W 1555 w Wenecji ukazał się traktat o grze w piłkę, zawierający liczne opisy gier z dużą i małą piłką. Znajdowały się tam opisy gier pokrewnych do hokeja. Wkład Włochów okresu odrodzenia do światowej historii hokeja na trawie jest znaczny i godny szacunku.

 W średniowiecznej Europie obraz mężczyzn grających w hokeja pojawił się na witrażach w kościołach:

 -W kościele katedralnym Canterbury (wzniesionym w latach 1070-1503) znajduje się obok wielu innych witraż przedstawiający sześć okresów życia człowieka. Każdy okres ma odpowiednią symbolikę. Okresowi młodzieńczemu przypisano wizerunek hokeisty. Jest to postać stojącego młodzieńca, który trzyma w prawej ręce laskę, w lewej ręce małą piłkę. 

 -Zespół witrażowy z XIII wieku w gotyckiej katedrze w Chartes nad rzeką Eure (Francja) przedstawia sceny z życia świętych i codzienne życie prostego ludu. Jest tam postać trzymająca zgięty kij i obok okrągły przedmiot.

 W muzeum w Kopenhadze znajduje się waza z 1333 roku z rzeźbą przedstawiającą dwóch młodzieńców  trzymających w rękach zakrzywione kije i walczących o leżącą na ziemi piłkę.

 Jeszcze jednym dowodem przekonującym, że w średniowieczu znana była gra podobna do hokeja jest rzeźba z XIV wieku znajdująca się w katedrze w Barcelonie. Autor rzeźby- ojciec Singloda- podróżując po Francji i Holandii urzeczony ciekawą grą, uwiecznił jej fragmenty w rzeźbie wykonanej w 1394 roku.

 W muzeum w Monachium w Alte Pinakotheck znajduje się kilka obrazów, malowideł gobelinów, na których przedstawione są sceny gier hokejowych.

 Muzeum Narodowe w Poznaniu w swych zbiorach posiada obrazy przedstawiające gry i zabawy.

„Na zamarzniętym kanale”, obraz z 1641 roku namalował Holender Issack van Ostade. Wyraźnie widoczny jest fragment zabawy gry w piłkę przy pomocy zgiętych kijów. Obraz znajduje się w Muzeum Narodowym w Poznaniu.

Źródło: A. Karwacki „Hokej na trawie historia bez tajemnic” str. 42

 Dzieła holenderskich malarzy XVII wieku: „Zabawy dziecięce”, „Na zamarzniętym kanale” przedstawiają fragmenty zabawy w piłkę przy pomocy zagiętych kijów.

 Jedna z ważniejszych odmian hokeja na trawie powstała w Irlandii. Najprawdopodobniej jest to gra rodzima, powstała bez udziału wpływów zewnętrznych. Gra ta nazywa się „hurling” i miała największy wpływ na rozwój i kształt współczesnego hokeja (hurl- oznacza rzucać, miotać). „W „hurlingu” drużyna składa się z 15 zawodników, boisko jest nieco większe od hokejowego, używa się laski nazywanej często „pastorałem” o długości 91cm. i dowolnej wadze. Laska w dolnej części jest znacznie poszerzona, co stwarza wrażenie łopatki do uderzania piłki. Piłka- biała okrągła jest twarda obszyta skórą. Bramki o szerokości wynoszącej 6,40 m. I wysokości 5 m. Przedzielone na wysokości 2,4 m., znacznie odbiegają rozmiarami od bramek hokejowych. Inaczej niż w hokeju liczy się punkty”5. Gracz w hurling miał wysoki prestiż w środowisku. Irlandczycy nadal grają w hurling, głównie w klubach szkolnych i parafialnych. Finały mistrzostw odbywają się w Dublinie i połączone są z wielką, patriotyczną manifestacją.

 We Francji w średniowieczu znaną grę podobną do hokeja pod nazwą „hoquet”. Nazwa ta oznacza gry biegane z używaniem zagiętego kija- jakby pastorału- zwanego też „crosse”. W programie nowożytnych igrzysk „la crosse” rozgrywana była obok hokeja na trawie.

 Azja 

 W Japonii o grze w piłkę popychaną kijem pisał poeta Shitago, żyjący w latach 911-986. W jego utworach zawarte są informacje o tym, że w tę grę grali żołnierze po zakończeniu warty lub służby. Inną grą znaną w Japonii była „koki” a jej podstawowymi przyborami była piłka i laska.

 W Indiach w XIII wieku bardzo popularna była gra „kathi chendu”. Do jej przeprowadzania używano małej piłki i krótkiego, zakrzywionego kija. Była to gra bardzo szybka, wymagająca wielkich umiejętności. Dobry technicznie gracz potrafił laską uderzać, popychać i prowadzić piłkę niczym czarodziej. Reguły gry „kathi chendu” nie były jednolite, był to luźny i umowny zwyczaj uzgadniany przez drużyny grające. Była to już gra zespołowa stanowiła tradycje rodową. W rodzinach przechodziła z ojca na syna przez kolejne pokolenia grali tylko mężczyźni, a zwycięstwo dodawało szacunku i uznania. Gra ta osiągnęła szczyty zainteresowania w XVII wieku. We wszystkich niemal wsiach i miastach wydzielano wolne place w celu umożliwienia organizacji zawodów władze miejsce sprzyjały hokejowi. Okres panowania kolonialnego ostudził hokejowy entuzjazm. Ponowny rozwój hokeja w Indiach szczyty mistrzowskie osiągnął w XX wieku.

 Ameryka

 Gra w piłkę zakrzywionymi kijami znana była ludom obu Ameryk. Indianie wynaleźli gry i zabawy które podobne były do hokeja na trawie. Były to przeróżne warianty znane na południu i na północy Ameryki. „Miały jedną wspólną cechę- wykorzystywano zagięte kije i okrągłe przedmioty, podobnie jak to czyniły już inne ludy Azji i Europy. Gry te były bardzo dynamiczne, żywiołowe i widowiskowe”6. Gry w piłkę przy pomocy lasek znane były wielu szczepom Indian. W niektórych szczepach gry te miały nawet charakter rytualny i prawie narodowy. W gry podobne do obecnego hokeja grali Indianie plemion Siux i Chipewa. Gdy na kontynent amerykański przybyli Europejczycy, rdzenne gry Indian były modyfikowane, tak było z Francuską grą „la corsse”.

Anglia ojczyzną nowoczesnego hokeja na trawie.

 Renesans gier najszybciej nastąpił w Anglii. Nie zamarły tam tradycje zgromadzeń, turniejów i mityngów. W wiekach XVIII i XIX potrzebę rozwoju gier sportowych uznaje szerokie grono nauczycieli, lekarzy i wychowawców. Wkład Anglii do światowej historii sportu jest znaczący. Anglicy są pionierami powszechnego systemu wychowania fizycznego w szkołach. Im zawdzięczamy powstanie, rozpowszechnienie i opracowanie reguł wielu aktualnie znanych gier sportowych.   

 W roku 1810 wydano w Londynie "Book of Games"- książkę traktującą o historii sportów ludu angielskiego. Jest w niej również mowa o hokeju na trawie.

 Rozwój hokeja w Anglii spowodował zapotrzebowanie na dobrze opracowane przepisy gry i dlatego w „1852 roku w Harrow wydano pierwsze przepisy gry hokeja na trawie po tytułem "Rules of the game as played at Harrow". W paragrafie pierwszym wprowadzono ograniczenie liczby zawodników występujących w meczu: "nie więcej niż 60, po 30 w każdej z drużyn". Dość szybko zmniejszoną ją do 15 w każdym zespole (bramkarz, dwóch obrońców, pięciu pomocników i siedmiu napastników).

 W 1857 roku South Surrey Hockey Club wprowadził półkole strzałowe zakreślone 15- jardowym promieniem od bramki. Od wymienionej daty gola nie można było zdobyć uderzeniem spoza 15 jardów od bramki. Według innych źródeł półkole strzałowe pojawiło się w 1876 w meczu między Teddington i Surbiton.

 Ustalono także, że piłka powinna być biała oraz, że hokejowych lasek nie wolno unosić powyżej ramion.

 Z kronik (rok 1861) wynika, iż najstarszym w tej dyscyplinie klubem w świecie był Hockey and Golf Blackheath. Według jednych "Blackheath" to nazwa miejscowości, według innych część Londynu. Gracze tego klubu spotykali się w hotelu "Księżniczka Walijska" i z wnętrza kapelusza wybierali kwiaty w kolorze czerwonym lub błękitnym. Potem udawali się na najbliższe pole. I tam grali- "czerwoni" przeciwko "błękitnym". Boisko miało wymiary 200 na 60 jardów. Grano wówczas jeszcze obydwiema stronami dębowej laski, choć już jedna była płaska”7.

 Kroniki podają że Blackheath rozgrywał mecze już w roku 1840 i dlatego właśnie uważany jest za najstarszy klub hokejowy świata. Istnieje on do dzisiaj. Zachował też tradycyjne barwy czerwono- błękitne.

 Za datę narodzin nowoczesnego hokeja na trawie uważa się rok 1875. „Wówczas to, 16 kwietnia w salach hotelu "Cannon" w Londynie odbyła się konferencja, w której uczestniczyli przedstawiciele z : Richmond, Teddington, Surbiton, East Surrey, Upper Tooting i Strollers. Powstało tam stowarzyszenie męskiego hokeja na trawie znane w literaturze jako "1875 Association". Zmniejszono w tym roku wymiary boiska i bramek. Zdecydowano też, że w drużynach grać będzie po 11 zawodników. Ta decyzja na otwartych boiskach respektowana jest do dzisiaj.

 Rok później wypełniono po raz pierwszy protokół z meczu pomiędzy Surrey i Middles. Było to 27 stycznia 1876 roku w Kennington Oval. Wygrał zespół Surrey 5-0.

 Kolejna milowa data to 18 stycznia 1886 roku. Z inicjatywy A. L. Agara w restauracji "Holborn" w Londynie odbyło się zebranie założycielskie Angielskiego Związku Hokeja. Jego pierwszym prezesem został hrabia Clrens. Od tego roku istnieje pierwszy w świecie narodowy związek hokeja na trawie.

 Sport na Wyspach Brytyjskich przyciągał również kobiety. Jeszcze w XIX wieku, a konkretnie w roku 1887 powstał w Anglii pierwszy żeński klub "Fast Molesey".

 Rok 1887 przyniósł ograniczenie długości laski hokejowej. Bramkarz mógł odbijać piłkę nogą (ale tylko on). Wprowadzono obowiązek zakładania siatek na bramkach.

 Zainteresowanie hokejem w Anglii było z każdym niemal miesiącem większe. Ta nowa dyscyplina znajduje swych zwolenników w różnych kręgach społecznych. Także w środowisku studenckim. W roku 1890 rozegrano pierwszy mecz zespołów żeńskich Oxfordu i Cambridge.

 Aktywność pań była zadziwiająca. W roku 1894 doszło w Irlandii do założenia pierwszego narodowego związku kobiecego. Następne organizacje hokejowe powstawały w Anglii, Szkocji i Walii.

 Każdy niemal rok końca XIX wieku przynosił nowe, ważne wydarzenia. 26 stycznia 1895 roku rozegrano w walijskim mieście Rhyl na stadionie Palace Summer Gardens pierwszy mecz międzynarodowy. Irlandia pokonała gospodarzy, czyli reprezentację Walii 3-0.

 Brytyjczycy, zgodnie ze swymi zwyczajami, nie propagowali rozwijającej się dyscypliny poza obszarem Zjednoczonego Królestwa”8. Wyjątek stanowiły kolonie. Na Wyspy Brytyjskie przybywali ludzie z całego świata. Z zainteresowaniem obserwowali hokejowe mecze. „Podobał im się ten elegancki sport często stawiany obok tenisa ziemnego i golfa (istnieje wiele klubów hokejowo golfowych lub hokejowo- tenisowych). Wszystkie te dyscypliny korzystały w Anglii ze wspaniałych, trawiastych płyt. Dbano o czystość ubiorów, ich modny krój. Obowiązywał w tym wszystkim pewien, typowo angielski styl. Kluby miejscowe- jest to zgodne z tamtejszym charakterem narodowym- tworzyły dość szczelnie zamknięte organizacje”9.

 Hokej budził zainteresowanie przybyszów. "Kupowali" tę grę najczęściej z całą oprawą. Z Anglii przywozili w swe rodzinne strony sprzęt, podręczniki, przepisy.

Pierwsze narodowe i międzynarodowe organizacje hokejowe.

Organizacje narodowe

 Przełom XIX i XX wieku to błyskawiczne rozprzestrzenianie się hokeja na trawie przez wszystkie kontynenty z Europą na czele. Powstały liczne kluby, narodziły się nowe związki narodowe, a później pierwsze organizacje ponadnarodowe.

 W 1894 r. rozegrano w Holandii pierwsze spotkanie hokejowe. W 1989 r. powstał Koninklijke Nederlandse Hockey Bon, czyli Królewski Związek Hokeja Holenderskiego. Po założeniu tej organizacji przystąpiło do niej 6 klubów.

 Podobną drogę powstania związku, również powołanego do życia 1989 r., obserwujemy we Francji- Federetion Francaise de Hockey.

 „Od roku 1889 działa pierwszy klub w Niemczech- Hamburger Hockey Club. W rok później powstał pierwszy klub hokeja żeńskiego- Berlinen Damen Hockey Club. 31 grudnia 1909 r. w Bonn odbyło się zebranie założycielskie związku narodowego- Deutscher Hockey Bund ”10.

 Brytyjscy żołnierze, podobnie jak kiedyś rzymscy legioniści, stali się w koloniach propagatorem dyscyplin sportowych, szczególnie tych które były na Wyspach najpopularniejsze. Znalazł się wśród nich i hokej na trawie. W 1985 r. w Bombaju rozegrano pierwszy turniej hokejowy. Hokej stał się tam sportem narodowym, prawdziwie masowym. Dlatego już w debiucie olimpijskim reprezentacja Indii zdeklasowała wszystkich rywali, a później przez wiele lat była niedoścignionym wzorem dla innych. Indyjski Związek Hokeja na Trawie powstał w roku 1925, na 3 lata przed zdobyciem tytułu mistrza olimpijskiego na olimpiadzie w Amsterdamie.

 „Duński profesor Fredric Knudsen przywiózł z Anglii sprzęt specjalistyczny i popularyzował hokeja w Instytucie Gimnastyki i Sportu. Następstwem jego poczynań było powstanie w roku 1904 Duńskiego Związku Hokeja na Trawie, a dwa lata później powstał również w odległej Australii” ¹¹.

 Od 1908r. w Pradze istniał Czeski Związek Hokejowy, a w 1925 r. powstał oddzielny Związek Hokeja na Trawie. W roku 1908 związki takie powstały w Argentynie i Egipcie.

 Japonia była pierwszym państwem z Azji, które doczekało się związku narodowego (1923r.). W latach 30 związki powstały w Birmie, Singapurze, Afganistanie i na ówczesnym Cejlonie.

 Z państw afrykańskich w ślady Egiptu poszły jako pierwsze: Maroko 1930r. i Nigeria- 1940r.

 Tuż po drugiej wojnie światowej ogólnokrajowe organizacje hokejowe powstały w Pakistanie i Malezji. W Rosji federacja hokeja na trawie istnieje dopiero od roku 1969 (ówczesny ZSRR), mimo że dyscyplinę tę uprawiano już przed drugą wojną światową.

Organizacje Międzynarodowe

 „Szybki rozwój hokeja na trawie w wielu krajach zrodził potrzebę powołania międzynarodowej organizacji, która czuwała by nad przeprowadzaniem najważniejszych imprez o zasięgu światowym, przestrzeganiem reguł gry oraz dalszą popularyzacją dyscypliny. Starania o utworzenie tego typu federacji pozostawały bez rezultatu, a główną przeszkodą był brytyjski izolacjonizm.”12 Brytyjczycy uważali, że taka organizacją jest- powstała w roku 1900 Unia Anglii, Irlandii, do której w roku 1902 dołączyła Szkocja.

 Innego zdania były państwa reprezentujące kontynent europejski. Powołały one 7 stycznie 1927 roku w Paryżu swoją federację. „Decyzję podjęto na spotkaniu przedstawicieli 7 związku narodowych: Austrii, Belgii, Czech, Francji, Hiszpanii, Szwajcaria i Węgier. Organizację nazwano: Międzynarodowa Organizacja Hokeja na Trawie- FIGH (z francuskiego Federacion Internatiole de Hockey sur Gazon). Bezsensowne z punktu widzenia interesów dyscypliny, istnienie dwóch związków rywalizujących ze sobą trwało aż do roku 1947. Dopiero wówczas znaleziono kompromisowe rozwiązanie. Impulsem była kolejna olimpiada. Miała się ona odbyć w 1948 r. w Londynie, gdzie przecież narodził się nowożytny hokej. 9 października 1947 roku, uznano bezsporne zasługi Brytyjczyków w rozwój dyscypliny. Postanowiono, że ich organizacja, a więc Internationak Hockey Board będzie miała wyłączność w zakresie ustalania zasad gry i ich interpretacji. Porozumienie z FIHG, do której w 1947 r. należały już związki narodowe z 43 państw doprowadziło wreszcie do powstania jednej wspólnej organizacji- Międzynarodowej Federacji Hokeja w skrócie FIH (Federation Internatiole de Hockey) z siedzibą w Brukseli. Przyjęto, że jej oficjalną poprzedniczką była FIHG” ¹³.

Hokej na trawie na igrzyskach olimpijskich.

 W programach starożytnych igrzysk olimpijskich nie było sportów zespołowych. Gry i zabawy uprawiane były przez dzieci i młodzież, a oni nie uczestniczyli w igrzyskach. Gry nie miały jednoznacznych reguł, a to mogło powodować przerodzenie się zabawy w walkę między państwami, co stanowiło element niebezpieczny. 

 Świadectwem uznania dla danej dyscypliny sportowej jest jej włączenie do programu igrzysk olimpijskich. Gry zespołowe znalazły się w programach igrzysk nowożytnych. W hokeja na trawie nie grano na pierwszych igrzyskach ery nowożytnej w Atenach w roku 1896. Cztery lata później w Paryżu rozegrano nieoficjalny turniej hokeja na trawie. W 1904 w St. Louis nie przeprowadzono rozgrywek hokejowych. Formalnie dopiero w 1908 roku w czasie czwartych igrzysk olimpijskich hokej na trawie włączony został do ich programu. Turniej ten odbył się w Londynie uczestnikami tego historycznego dla hokeja wydarzenia były reprezentacje: Niemiec, Szkocji, Anglii, Francji, Irlandii i Walii. Mecz inauguracyjny rozegrali Niemcy i Szkoci. Finał turnieju rozegrany został 31 października 1908 roku pomiędzy reprezentacjami Anglii i Irlandii. Pierwszym mistrzem olimpijskim została Anglia.

 Po raz pierwszy Polska reprezentacja mężczyzn wzięła udział w piętnastych igrzyskach olimpijskich w Helsinkach w 1952 roku, zajmując szóste miejsce. 

Źródło: Folder PZHT 2006 rok

W pierwszym meczu rozegranym 16 lipca 1952 roku z Niemcami Polacy zagrali w składzie: Z. Wojdylak, J. Małkowiak, B. Pawlicki, N. Maciaszczyk, R. Marzec, A. Adamski, bracia Alfons, Henryk i Jan Flinikowie, M. Małkowiak i E. Czajka

Olimpijska nominacja hokeja na trawie kobiet nastąpiła w 1980 roku w czasie XXII igrzysk olimpijskich w Moskwie. Wieloletnie starania międzynarodowej federacji hokeja przyniosły oczekiwany rezultat. Pierwszy w dziejach hokeja kobiet turniej rozegrały reprezentacje Austrii, Czechosłowacji, Indii, Polski, Zimbabwe i ZSRR. Mecz inauguracyjny rozegrano 25 lipca 1980, zaszczytu inauguracji dostąpiły reprezentacje narodowe Zimbabwe i Polski. Oryginalny protokół z tego meczu

Polskie hokeistki w Moskwie  Źródło: Folder PZHT 2006 rok

Zestawienie wyników turniejów hokejowych rozegranych podczas nowożytnych igrzysk olimpijskich

Początki i rozwój hokeja na trawie w Polsce.

 Trzema drogami docierał nowoczesny hokej do Polski. Pierwsza wiodła z Czech do Lwowa i zakończyła się pomyślnie. Polskim działaczom sportowym z pomocą przyszedł Czech- Karl Vopelecky, instruktor sportowy "Salvii Praga". Był on nauczycielem polskich hokeistów. 1 lipca 1907 r. odbył się mecz, którego rozegranie uznajemy za początek polskiego hokeja na trawie.

Afisz informujący o pierwszym meczu hokejowym drużyn polskich, Lwów 1 lipca 1907r.Źródło: Folder PZHT 2006 rok

To historyczne wydarzenie odbyło się we Lwowie na boisku sokolim, a udział wzięły: I Lwowski Klub Piłki Nożnej i "Pogoń Lwów". Mecz zakończył się bezbramkowym remisem.

 Druga droga wiodła z Anglii. W początkach XX wieku w szkołach angielskich staże nauczycielskie i praktyki odbywała grupa polskich nauczycieli. Wśród nich były: Maria Germanówna i Jadwiga Mayówna. Z praktyk przysyłały informacje i artykuły o wychowaniu fizycznym w szkołach angielskich. Po powrocie do kraju zaczęły organizować drużyny hokeja na trawie we Lwowie i Krakowie.

 Trzecia droga wiodła z Niemiec. Stamtąd hokej trafił najpierw do Warszawy. W 1916 r. niemiecki żołnierz Maurycy Tisch osiadł w Warszawie z zamiarem studiowania na Uniwersytecie Warszawskim. Był on graczem hokejowym dobrze wyszkolonym technicznie. Pomógł utworzyć drużynę hokejową w klubie "Korona". Niemiecka droga hokeja na do Polski wiodła równolegle przez Śląsk i do Poznania. Przygraniczny kontakt sprawił, że Polacy zapoznali się stosunkowo wcześnie z tajnikami hokeja na trawie. Na przełomie lat 1919-1920 powstał klub w Siemianowicach. Areną spotkań były łąki podmiejskie- późniejszy Park Pszczelnik. W 1922 r. przyjął nazwę "Klub Hokeistów", a do historii hokeja na trawie wpisał się zdobyciem w 1927 r. tytułu mistrza Polski, pierwszego w dziejach tej dyscypliny sportu.

 Do Poznania i Wielkopolski hokej na trawie dotarł wraz z Alfonsem Drzewieckim, który zapoznał się z hokejem w Kilonii, gdzie oglądał kilka spotkań drużyn niemieckich i duńskich. W roku 1921 powrócił do Poznania, przywiózł specjalistyczny sprzęt sportowy, służył doświadczeniem. Szybko skupił obok siebie entuzjastów. Pierwszym klubem hokejowym w Poznaniu był Klub Łyżwiarski. Poznań najsilniej związał się z hokejem na trawie, tutaj powstało ponad 1/3 klubów i sekcji nowej dyscypliny w okresie międzywojennym. Poznańscy sympatycy hokeja na trawie doprowadzili do powstania Polskiego Związku Hokeja na Trawie. To wielkie wydarzenie odbyło się 31 października 1926 r.

 Chęć wstąpienia do PZHT zgłosiło wówczas 8 klubów. 20 lutego 1927 r. przyjęto PZHT do Związku Polskich Towarzystw Sportowych. 5 marca w Paryżu, Polski Związek Hokeja na Trawie stał się członkiem Międzynarodowej Federacji Hokeja na Trawie-FIHG. Pod przewodnictwem związku narodowego organizowano turnieje drużyn męskich o mistrzostwo Polski do wybuchu drugiej wojny światowej. Do tego czasu reprezentacja Polski rozegrała 2 oficjalne spotkania międzypaństwowe z Czechami i Węgrami.

25 lipca 1980 r. reprezentacja polskich kobiet rozegrała mecz z Zimbabwe. Było to pierwsze spotkanie drużyn żeńskich w historii igrzysk olimpijskich. Zakończyło się ono przegraną 0:4.

 Reprezentacje Polski rozegrały mecze międzypaństwowe z przedstawicielami wszystkich kontynentów (dane z grudnia 2005):

- mężczyźni: 725 spotkań międzypaństwowych, w tym:

wygranych 325

remisów 99

porażek 301

bramki (zdobyte: stracone) 1574:1446

kobiety 132 spotkania międzypaństwowe, w tym:

wygranych 31

remisów 16

porażek 85

bramki (zdobyte: stracone)  146:359